ZAŁĄCZNIK 1

Często zadawane pytania (FAQ)

 

Załącznik zawiera listę często zadawanych pytań dotyczących wykazów oraz źródeł emisji GHG. W przypadku niektórych pytań po prostu wskazano część niniejszego podręcznika zawierającą odpowiedź lub inne dokumenty; w przypadku innych podano krótką odpowiedź z łączami do innych źródeł, jeśli są. Planujemy powiększanie tej listy oraz czekamy na komentarze i pytania od uŜytkowników niniejszego podręcznika oraz narzędzia do inwentaryzacji LAKS.

 

Pytanie 1: Czy wybór roku bazowego ma znaczenie? Czy moŜna wybrać róŜne lata bazowe dla Wykazu działalności samorządu i Analizy emisji w społeczności?

Odpowiedz 1: Ustalenie dat bazowych ma bardzo duŜe znaczenie dla raportowania postępu w zakresie wielu wyników środowiskowych, a takŜe mierzenia wyników działań zaplanowanych w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych.

JednakŜe nie ma znaczenia, jaki rok zostanie wybrany jako poziom odniesienia, a jakość dostępnych danych jest najwaŜniejszym czynnikiem podczas procesu wyboru.

Zalecamy uwaŜne rozwaŜenie opisanej poniŜej kwestii o bardzo duŜym znaczeniu strategicznym przed dokonaniem ostatecznego wyboru roku bazowego. W celu zarejestrowania wykonania juŜ podjętych działań moŜna je zaklasyfikować jako cele redukcji GHG, jeśli wybrano rok bazowy przed wykonaniem tych działań. Więcej informacji: patrz części 2.2 i 3.2 Podręcznika inwentaryzacji GHG LAKS.

Dla Działalności samorządowej i Analizy poziomu emisji w społeczności moŜna wybrać róŜne lata bazowe. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe zgodnie z Porozumieniem między burmistrzami moŜna wybrać tylko jeden rok bazowy.

 

Pytanie 2: Dysponujemy danymi dotyczącymi zuŜycia energii w odniesieniu do budynków i placówek za 1 rok, ale dla floty pojazdów są dostępne dane za następny rok. Czy musimy poczekać aŜ uzyskamy wszystkie dane za ten sam rok przed utworzeniem wykazu?”

Odpowiedz 2: NaleŜy rozpocząć inwentaryzację korzystając z najlepszych danych, które są dostępne w tym momencie. NaleŜy pamiętać, aby zapisać brakujące dane lub dane za poprzedni rok w Uwagach do części ogólnej dla kaŜdego z arkuszy.

Rozpoczęcie tworzenia pierwszego wykazu jest najwaŜniejsze. Jeśli wiesz, Ŝe brakuje danych, naleŜy zawrzeć nazwę placówki i w miarę moŜliwości szacunkową wartość (moŜe być oparta na informacjach z przyszłego roku) i dodaj uwagę w arkuszu wprowadzania danych na temat określonego wpisu. NaleŜy umieścić komentarz w raporcie inwentaryzacji na temat zalecanych działań w celu rozwiązania problemu z danymi w następnej inwentaryzacji. 

Niewielki błąd moŜe powstać w wyniku uŜycia daty z następnego roku, jednak te dane będą najprawdopodobniej zbliŜone do danych dla roku bazowego. W przypadku znacznych zmian danych w roku bazowym moŜna odpowiednio zmodyfikować wykaz dla roku bazowego (jest to konieczne) kaŜdorazowo w razie uŜycia uaktualnionych wyników wykazu do raportowania działań. Pamiętaj o podstawowych zasadach inwentaryzacji GHG! Czy dane są na temat, kompletne, spójne, transparentne i dokładne?

 

Pytanie 3: W narzędziu inwentaryzacji LAKS uŜyto innych jednostek energii niŜ na naszych fakturach. Co moŜna zrobić, aby to zmienić?

Odpowiedz 3: W poprzedniej wersji tego narzędzia był potrzebny konwerter jednostek energii, ale wersja 2 umoŜliwia obecnie wybór odpowiednich jednostek podczas wprowadzania danych do narzędzia inwentaryzacji GHG LAKS. Jednak dla kaŜdego sektora jest dostępny tylko jeden wybór, dlatego w razie stosowania wielu jednostek moŜe być potrzebny konwerter jednostek energii. Niektórych konwersji moŜna dokonać za pomocą czynników konwersji w arkuszu „e- jednostki” w narzędziu LAKS.

Formy energii takie jak węgiel i koks mogą być fakturowane według wagi (tony lub kg), a dostawca energii moŜe podawać czynnik energii, np. MJ/kg. Te czynniki moŜna takŜe dostosować w narzędziu. Czasem opis rodzaju paliwa ma znaczenie dla uzyskania czynnika energii/cięŜaru, np. „para z węgla”, jednak lepiej poprosić dostawcę o potwierdzenie przeciętnej wartości kalorycznej (MJ/kg).

Paliwa płynne moŜna fakturować według objętości (litry) lub cięŜaru (tony lub kg) albo według zawartości energii (kWh, MWh, GWh, GJ, MJ itd.).

 

Pytanie 4: Jak postępować ze złoŜonymi strukturami organizacyjnymi samorządu lokalnego oraz współwłasności placówek (np. wysypiska lub małe elektrownie kogeneracyjne) emitujące GHG?

Odpowiedz 4: Część 2.6.2 Podręcznika inwentaryzacji GHG LAKS i część 3.1.3 Protokołu międzynarodowego zawierają duŜo informacji na ten temat. NaleŜy pamiętać o tym, Ŝe jest bardzo waŜne wyraźne udokumentowanie „granic” stosowanych w inwentaryzacji, a w szczególności powód nie zawierania określonej placówki w wykazie.

 

Pytanie 5: Czym róŜnią się emisje bezpośrednie od pośrednich? Które emisje pośrednie naleŜy raportować?

Odpowiedz 5: Emisje bezpośrednie to emisje powodowane przez własną działalność w wyniku spalania paliw kopalnych. Są one zapisane jako emisje bezpośrednie Zakresu 1.

misje pośrednie są powodowane przez inny podmiot podczas wytwarzania energii lub produktu dla własnego samorządu. Produkcja elektryczności oraz usługi ogrzewania lub chłodzenia dzielnic przez inne podmioty (gdziekolwiek) są określane jako emisje pośrednie Zakresu 2.

Inne emisje pośrednie są powodowane przez innych (np. producentów lub rolników) dostarczających miastu lub społeczności produktów spoŜywczych, papieru, betonu, materiałów budowlanych i produktów, od których zaleŜy miasto – są to emisje pośrednie Zakresu 3 lub „emisje osadzone”. Patrz Protokół międzynarodowy, aby uzyskać więcej informacji na te tematy.

Wykaz Działalności samorządowej musi zawierać co najmniej wszystkie emisje Zakresu 1 i 2, ale powinien on takŜe zawierać emisje związane z podróŜami słuŜbowymi i odpadami z samorządu (Zakres 3). NaleŜy przygotować raport inwentaryzacji zawierający opis zawartych elementów oraz elementów pominiętych.

 

Pytanie 6: Czy naleŜy zgłaszać placówki i działalność najemną?

Odpowiedz 6: Patrz wyjaśnienia dotyczące własności, kontroli i granic w części 2.6.2 Podręcznika inwentaryzacji GHG LAKS oraz część zawierająca omówienie granic w części 3.1.3 Protokołu międzynarodowego.

 

NaleŜy pamiętać o umieszczeniu komentarza na temat elementów wybranych do zapisania (i pominiętych) w raporcie inwentaryzacji.

 

Pytanie 7: Nasze emisje bezpośrednie zmieniły się, poniewaŜ oddelegowaliśmy innym wiele zadań, które były dotychczas wykonywane przez nas. Jak uwzględnić te zmiany?

Odpowiedz 7: Wyniki wszelkich inwentaryzacji samorządu lokalnego muszą spełniać standardy ogólnej odpowiedzialności oraz upewnić się, Ŝe dane są na temat, kompletne, spójne, transparentne i dokładne. NaleŜy dostosować datę bazową inwentaryzacji emisji i udokumentować zmiany, które zaszły. Bardzo waŜne, aby nie zgłaszać duŜych spadków emisji z Działalności samorządowej bez podania komentarza na temat przyczyn, tylko z informacją o oddelegowaniu źródła emisji oraz Ŝe nie dysponuje się danymi na temat tego aspektu (np. w wyniku sprzedaŜy elektrowni albo odpady są wywoŜone przez prywatnego wykonawcę). Patrz Podręcznik inwentaryzacji GHG LAKS, część 2.6.2 dotycząca „Problemów związanych z granicami” oraz część 3.1.3 Protokołu międzynarodowego, aby uzyskać więcej informacji na ten temat.

 

Pytanie 8: Połączyliśmy się z innym samorządem lokalnym, a nasze dane bazowe nie są juŜ dokładne ani stosowne. Jak uwzględnić te zmiany?

Odpowiedz 8: Se i due comuni hanno già degli inventari, potreste unire le due linee di base. Tuttavia, accertatevi che il tutto sia fatto in modo tale che l'inventario combinato così ottenuto sia completo, coerente, trasparente e accurato.

 

ICLEI zaleca jednak rozpoczęcie od nowa i utworzenie nowego wykazu podstawowego dla nowego roku bazowego. Powinno to być łatwe do osiągnięcia, jeśli są dostępne kompletne raporty inwentaryzacji dla obu samorządów miejskich.

 

Pytanie 9: Jakie narzędzia wspomagające obliczanie wykazu emisji są dostępne?

Odpowiedz 9: Narzędzie inwentaryzacji GHG LAKS to prosty w uŜyciu arkusz kalkulacyjny, idealnie nadający się do małych i średnich samorządów lokalnych umoŜliwiający rozpoczęcie programu związanego ze zmianami klimatu poprzez utworzenie pierwszego wykazu. W większych miastach preferowane są narzędzia zintegrowane z bazą danych umoŜliwiające obsługę bardziej złoŜonych kompleksów, a takŜe przechowywanie i raportowanie postępu na przestrzeni wielu lat.

Centrum Carbonn ds. raportowania działań związanych ze zmianami klimatu przez samorządy lokalne zawiera listę narzędzi do inwentaryzacji przeznaczonych dla samorządów na stronie www.carbonn.org. KaŜde z wymienionych narzędzi ma inne cechy i jest dostępne w innym języku; niektóre z nich zostały opracowane wyłącznie w celu tworzenia wykazu emisji Działalności samorządowej, a inne tylko do tworzenia analizy emisji samorządu. Na początku projektu LAKS opracowano raport oceniający narzędzia do inwentaryzacji dostępny na stronie http://www.municipio.re.it/LAKs

 

Pytanie 10: W jaki sposób zaliczać i raportować wzrost zalesienia jako zmiany wartości GHG?

Odpowiedz 10: Narzędzie do inwentaryzacji LAKS nie uwzględnia zmian wartości emisji, mimo to do arkusza dodano arkusz Społeczność – Rolnictwo, aby przypomnieć o konieczności zapisania informacji na temat zwiększania (lub zmniejszania) rozmiaru obszaru zalesionego. Wybór sposobu raportowania tych informacji naleŜy do kaŜdego samorządu. Sugerujemy dodanie komentarza dotyczącego jakości w związku z tą decyzją do raportu inwentaryzacji.

 

Pytanie 11: Jaka jest definicja „ekologicznej elektryczności”? W jaki sposób włączać ten element do inwentaryzacji?

Odpowiedz 11: Ekologiczna elektryczność zwykle pochodzi ze źródeł energii w 100% odnawialnej, jak np. energia wiatrowa lub słoneczna oraz z małych hydroelektrowni. MoŜna teŜ spalać biopaliwa oraz miejskie odpady stałe (MSW) w celu produkcji energii sprzedawanej jako ekologiczna. Elektryczność ekologiczna jest zwykle sprzedawana w cenie zawierającej premię, aby wspomagać rozwój i działalności systemów generowania elektryczności odnawialnej.

Elektryczność ekologiczna generowana przez elektrownie i urządzenia naleŜące do samorządu miejskiego na własnym obszarze geopolitycznym jest mierzona i zapisywana w arkuszu Lokalna produkcja energii, gdzie zaliczane są takŜe wszelkie paliwa lub źródła emisji, a takŜe emisje związane z elektrycznością ekologiczną, gdzie moŜna ją porównać z elektrycznością z sieci w celu redukcji całkowitej wartości emisji, słuŜy do tego arkusz Podsumowanie społeczności.

Rejestrowanie „ekologiczności” nabywanej ekologicznej elektryczności moŜe być bardzo skomplikowane, dlatego nie zostało zawarte w narzędziu do inwentaryzacji LAKS. JednakŜe zalecamy zapisywanie zakupów elektryczności ekologicznej w swoim raporcie inwentaryzacji wraz z obliczeniem całkowitego poziomu emisji związanych z elektrycznością, które zostały przesunięte w wyniku zakupu elektryczności ekologicznej.

 

Pytanie 12: Drewno to zasób odnawialny, więc dlaczego narzędzie inwentaryzacji oblicza poziom emisji CO2e dla paliwa z drewna stosowanego w naszych kotłach?

Odpowiedz 12: Paliwa z biomasy są zawarte na kontach emisji związanych z energią krajową lub GHG tylko w celach informacyjnych. Biomasa pozyskiwana w sposób zrównowaŜony jest uznawana za źródło odnawialne. Zakłada się, Ŝe biomasa wykorzystywana jako źródło energii jest pozyskiwana w sposób zrównowaŜony, a takŜe Ŝe cały cykl, jest zrównowaŜony energetycznie. Z uwagi na to, Ŝe komponent CO2 emisji z drewna jest ignorowany, to czynnik emisji całkowitej dotyczący drewna jest bardzo mały (ale nie równy zero).

 

Pytanie 13: Jak liczyć odzyskiwanie i uŜywanie gazów wysypiskowych?

Odpowiedz 13: Spalanie śmieci i gromadzenie gazu wysypiskowego to złoŜone, ale bardzo waŜne kwestie, które omówione są bardziej szczegółowo w Protokole.

Gromadzenie odpadów na składowiskach wiąŜe się ze znacznym wpływem na środowisko, w tym z uwalnianiem duŜych ilości emisji gazów cieplarnianych. Emisje gazów wysypiskowych (LFG) ze składowisk moŜna zmniejszać poprzez redukcję składowania odpadów biodegradowalnych oraz poprzez kompostowanie. Jednak odzyskiwanie, spalanie na pochodniach i uŜywanie LFG naleŜy uwaŜać za kluczowe; stanowi to takŜe wymaganie Dyrektywy UE 1999/31/WE, zgodnie z którą LFG powinny być gromadzone, przerabiane i wykorzystywane lub spalane na pochodniach.

LFG mogą stanowić wartościowe źródło energii, która moŜe być wykorzystywana jako główne lub pomocnicze paliwo do produkcji elektryczności lub do ogrzewania dzielnic albo moŜe być dodawany do gazu ziemnego z sieci lub uŜywany jako paliwo do pojazdów.

W razie wykorzystywania gazu wysypiskowego jako źródła energii energia powstająca w ten sposób jest traktowana jako zasób odnawialny. Narzędzie inwentaryzacji GHG LAKS umoŜliwia wykorzystywanie gazów wysypiskowych do wielu celów energetycznych, w wyniku których powstaje dwutlenek węgla. Prowadzi to do spadku emisji odpowiednio do uwalniania gazu bezpośrednio do atmosfery.

 

 

Pytanie 14: Co zrobić w razie problemów z podziałem danych dotyczących Sektora komercyjnego? Nasi dostawcy energii udostępniają tylko dane połączone dotyczące „małych konsumentów”.

Odpowiedz 14: Jest to problem wielu miast. NajwaŜniejsze jest to, aby dane zawierały wszystkie paliwa, aby całkowity poziom emisji dla miasta był prawidłowo zliczony. Jeśli dane podzielone na sektor mieszkaniowy i komercyjny (lub komercyjny i przemysłowy) nie są dostępne od dostawcy energii, a zamiast nich jest podawana pojedyncza liczba, naleŜy wprowadzić dane do jednej części LUB podzielić tę wartość, uŜywając jednej z metod sugerowanych powyŜej. NaleŜy pamiętać, aby umieścić uwagę o tym problemie w raporcie inwentaryzacji.

Aby podzielić dane, naleŜy spróbować odszukać pomocnicze dane statystyczne pośrednie jako bazę do analizy. Lokalne statystyki pośrednie mogą być przydatne do niektórych celów, w innych przypadkach lepsze będą krajowe lub regionalne dane pośrednie. Przecięcia danych na podstawie czynników „lokalnych” są często dokładniejsze niŜ w razie uŜytku czynników pośrednich na podstawie statystyk krajowych.

Najlepsze liczby pośrednie do rozdziału danych sektorów komercyjnego i przemysłowego to regionalna liczbach pracowników tych sektorów. MoŜe to jednak wymagać szczegółowych danych dotyczących zuŜycia energii dla kaŜdego sektora, np. czynników generowanych na podstawie audytów energetycznych w tych sektorach. Powinny one dać faktyczne dane przeciętnego zuŜycia energii na pracowników, które moŜna uŜyć do opracowania danych pomocniczych „energii na pracownika” dla sektora.

W przypadku instytucji takich jak szpitale, szkoły, uniwersytety dane pośrednie mogą opierać się na liczbie łóŜek, liczbie pracowników lub studentów. Jeśli te placówki naleŜą do samorządu miejskiego, to uzyskanie tych danych powinno być łatwe. (Opracowywanie danych pośrednich dla sektorów to dobry projekt do przydzielenia studentowi studiów magisterskich).

Dane krajowe Eurostat (dane NUTS 1) często słuŜą do uzyskania szacunku „średniej na populację”, ale moŜna uzyskać dokładniejsze wyniki, wykorzystując dane NUTS 2 lub NUTS 3 lub ze źródeł lokalnych, jeśli są one dostępne. Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, patrz Protokół międzynarodowy i Dodatek krajowy.

 

 

Pytanie 15: Co to jest „podwójne zliczanie” i jak go uniknąć?

Odpowiedz 15: Do podwójnego zliczania moŜe dojść w przypadku niejasności co do powstawania źródeł emisji. NaleŜy uwaŜać, aby nie zliczać źródła energii w dwóch róŜnych sektorach inwentaryzacji.

Przykładem w inwentaryzacji Działalności samorządowej byłoby zawarcie pojazdów elektrycznych naleŜących do miasta w części przeznaczonej na dane dotyczące pojazdów, podczas gdy elektryczność uŜywana do ładowania tych pojazdów podczas parkowania w miejscu pracy jest najprawdopodobniej mierzona przez liczniki danej placówki, które są dokumentowane w ramach sektora budynków. W narzędziu inwentaryzacji LAKS w arkuszu danych dotyczących Sektora budynków znajduje się część umoŜliwiająca sprawdzenie i odjęcie tej elektryczności, jeśli jest ona teŜ zapisana w arkuszu danych pojazdów. Do podobnej sytuacji moŜe dojść, gdy oświetlenie uliczne jest zasilane z obwodu zasilającego tramwaje, a ilości są zliczane zarówno w sektorze pojazdów i oświetlenia ulicznego.

W przypadku inwentaryzacji Społeczności do podwójnego zliczania moŜe dojść, np. w razie zasilania paliwem, np. koksem do celów procesów energetycznych i chemicznych. Wpływ na wykazy tworzone przez miasta jest mało prawdopodobny, ale warto zdawać sobie sprawę z tych sytuacji.

 

Pytanie 16: Jakie czynniki są uŜywane do obliczania indeksów za pomocą narzędzia? Dlaczego gromadzimy te dane?

Odpowiedz 16: Czynniki takie jak powierzchnia stropów budynków, liczba mieszkańców, liczba uczniów w szkole, liczba uŜytkowników kompleksu sportowego, np. basenu mogą być bardzo przydatne do porównywania wydajności róŜnych placówek tego samego typu (np. basenów lub sal koncertowych). Danych wskazujących tego typu naleŜy uŜywać ostroŜnie, jednak mogą one posłuŜyć do początkowej, szybkiej oceny (np.) najlepiej i najgorzej wykorzystujących energię szkół w mieście.

 

Pytanie 17: Jakie czynniki szkolenia personelu powinniśmy brać pod uwagę w związku z pracą nad zmianami klimatu?

Odpowiedz 17: Pozyskanie odpowiednich zasobów ludzkich oraz szkolenie personelu do prac związanych z ochroną klimatu to nowość dla działów personalnych samorządów lokalnych. Jest to złoŜone zagadnienie, np. jeśli w danym samorządzie miejskim zdecydowano o konieczności zweryfikowanych wykazów do handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla, to będzie wymagane odpowiednie poszerzenie szkolenia. Wnioski niedawnej ankiety personalnej poświęconej temu zagadnieniu (2009):

• Przewiduje się znaczny rozwój branŜy ewidencjonowania GHG oraz walki ze

zmianą klimatu jako sektora nadrzędnego oraz handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla w duŜych ilościach.

• Występują znaczne braki wykwalifikowanego personelu i ekspertów, co

powoduje ryzyko skandali w zakresie ewidencjonowania.

• Przewiduje się, Ŝe branŜa ewidencjonowania gazów cieplarnianych stanie się

profesjonalna, podobnie do branŜy IT, a takŜe w szybkim tempie bardzo się

rozrośnie.

• Instytucje edukacyjne nie uczą absolwentów odpowiednich umiejętności

ewidencjonowania GHG i zarządzania, aby mogli sprostać wymaganiom stawianym przez zmiany klimatu.

 

W razie dodatkowych pytań prosimy o ich wysyłanie do zespołów pomocy technicznej LAKS oraz ICLEI (laks@municipio.re.it lub ccp-europe@iclei.org).